Veldteken hoort er bij

Mooi artikel in de Roosendaalse Bode:

ROOSENDAAL – De vroegste veldtekens van het Roosendaals carnaval dateren uit de tijd dat de Stichting Carnaval nog niet bestond. Het Oranjecomité́ organiseerde in 1955 de eerste kindercarnavals optocht. Een jaar later, in 1956 verscheen het eerste ‘insigne’ of ‘embleem’, gemaakt van karton. De opbrengst werd gebruikt voor het kindercarnaval. Het ontwerp was van Jan Couwenbergh. Het insigne stelt een clown voor tussen twee Roosendaalse rozen. Bovenaan in de muts van de clown zat een ringetje waar een koordje doorheen kon. Ook het embleem van het jaar daarna was nog van karton. Het zijn echte collector’s items geworden.

In 1958 verruilde de nieuw opgerichte Stichting Carnaval Roosendaal de papieren insignes voor veldtekens van gips. Het eerste gipsen veldteken stelde een narrenkop voor met drie gezichten. Een gaaf exemplaar uit dat jaar is zeer zeldzaam omdat de rode neus van het narrenkopje snel afbrak. Ze waren te koop in de cafés voor één gulden. Het zelfde jaar werden er ook voor het eerst grote veldtekens voor de horeca gemaakt. Van eind jaren vijftig tot begin jaren zeventig was Joop Vlak de ontwerper van veel veldtekens. Zijn zoon Kees trad in zijn voetsporen na zijn dood. De verkoop van veldtekens was in die jaren tot grote hoogte gestegen. Het echtpaar Vlak kreeg in 1974 een bestelling voor 4000 kleine veldtekens en 100 grote. Zij modelleerden al deze figuurtjes in klei en bakten ze ook af. Vanaf half de jaren ’70 verschijnen er enkele veldtekens van metaal en plastic. Zeker niet de mooiste exemplaren en nadat men in de jaren ’80 even een methode gebruikte waarbij de kleuren door spuittechniek aangebracht werden, keerde men gelukkig weer terug naar het pure ambacht, de handbeschilderde gipsen modellen.

Zeven kleuren
Op het industrieterrein aan de Kuisel, op de eerste verdieping van de bouwloods komen ze bij elkaar, de creatieve veldtekenschilders. De dinsdagavondploeg zit aan een lange tafel waarop de nieuwe nog maagdelijk witte gipsen veldtekens liggen. Het ruikt er naar verf en koffie. De ploeg bestaat uit elf mensen die allen hun specialiteit hebben bij het schilderwerk. Zo is Gerard van Kaam de man van de borstpartijen, Gé Nollen de man van de afwerking en de vier vrouwen van de ploeg zijn voor het fijne schilderwerk. De afbeelding van het veldteken ‘Alles Daanst’ bevat zeven kleuren en het duurt ongeveer 50 minuten voordat het geheel is ingekleurd met acrylverf en de vernislaag aangebracht kan worden. Nollen vertelt: “We hebben een hechte ploeg en lachen veel. Volgend jaar doen we mee met het Priense Swaree en beelden we uit hoe zo’n avond in onze dinsdagploeg verloopt. Alle nieuwtjes over Roosendaal worden op die avonden besproken, een act op zich.”

Mooiste ontwerp
Hoofd van de Commissie Veltekens, Piet Alders, die zich al dertig jaar bezighoudt met de veldtekens, is blij met de schildersploegen op de maandag, dinsdag en zaterdag. Hij vertelt: Iedereen kan een ontwerp insturen voor een nieuw veldteken. Voorwaarden zijn dat in het veldteken het wapen, jaartal en de naam Roosendaal voorkomt. Het mooiste ontwerp is dit jaar gekozen uit 18 inzendingen. Het ontwerp is van Fred Hopstaken.